سپردهگذاران بریتانیایی تحت فشار قرار گرفتهاند زیرا تورم از کاهش نرخهای بانکی پیشی گرفته است.

پس از کاهش نرخ بهره بانک مرکزی انگلستان در هفته گذشته، سپردهگذاران برای اولین بار در نزدیک به دو سال گذشته با احتمال کاهش ارزش واقعی پول خود به دلیل تورم مواجه شدهاند. بر اساس دادههای سایت مالی Moneyfacts، بیش از ۲۰ ارائهدهنده خدمات پسانداز از جمله نَتوِست، چِیس و سانتاندر نرخ سود مشتریان خود را کاهش دادهاند. در تاریخ ۷ آگوست، بانک مرکزی انگلستان نرخ بهره پایه را ۰.۲۵ درصد کاهش داد و به ۴ درصد رساند، اقدامی که بانکها به سرعت آن را به سپردهگذاران منتقل کردند.
تورم تهدیدی برای کاهش ارزش واقعی پسانداز مصرفکنندگان
این کاهشها به این معناست که برخی مشتریان ممکن است شاهد کاهش ارزش واقعی پساندازهای خود باشند. تورم در ماه ژوئن بهطور غیرمنتظرهای به بالاترین سطح در ۱۸ ماه اخیر یعنی ۳.۶ درصد رسید و بانک مرکزی انگلستان پیشبینی میکند این رقم در سپتامبر به اوج ۴ درصدی برسد.
راشل اسپرینگال از Moneyfacts در این باره گفت: اگر تورم همانطور که پیشبینی شده به ۴ درصد برسد، بسیاری از سپردهگذاران در واقع با نرخهای متغیر نمیتوانند از آن پیشی بگیرند. این نشان میدهد که پساندازهای واقعی در معرض خطر کاهش ارزش هستند.
دادههای Moneyfacts نشان میدهد آخرین باری که میانگین نرخهای پسانداز از تورم شاخص قیمت مصرفکننده (CPI) کمتر شد، مربوط به اکتبر ۲۰۲۳ بوده است. این دادهها شامل سود پرداختی به حسابهای دسترسی آسان، حسابهای با اطلاع قبلی، حسابهای پسانداز معاف از مالیات (ISA)، حسابهای پسانداز مادامالعمر، حسابهای پسانداز کودکان و نوجوانان میشود.
بانکها به سرعت اقدام به کاهش نرخها کردند، در حالی که در افزایش نرخها بسیار کندتر عمل میکردند. در سال ۲۰۲۳، جرمی هانت، وزیر دارایی وقت، بانکها را به دلیل تأخیر در انتقال افزایش نرخهای بهره به سپردهگذاران مورد انتقاد قرار داد.
علیرغم کاهش ۰.۲۵ درصدی نرخ بهره پایه، برخی بانکها نرخهای حسابداران خود را بیش از دو برابر این مقدار کاهش دادند. بین ۷ تا ۱۲ آگوست، بانک اَتُم نرخ حساب Instant Saver Reward را از ۴.۵۱ درصد به ۳.۹۳ درصد کاهش داد که کاهشی ۰.۵۸ درصدی محسوب میشود. بانک اوکنورث نیز نرخ حساب با ۲۰ روز اطلاع قبلی خود را ۰.۳۴ درصد کاهش داد و به ۳.۷۸ درصد رساند. بانک اسکیپتون نیز نرخ حسابهای Cash ISA Saver و Children’s Trust Saver را هر کدام ۰.۵ درصد کاهش داد.
بانکهای بزرگ انگلستان محافظهکارانهتر عمل کردند. سانتاندر نرخ حساب Junior ISA را ۰.۱۰ درصد کاهش داد و به ۲.۷ درصد رساند، در حالی که نَتوِست نرخ حساب cash ISA خود را ۰.۲۵ درصد و حساب Help to Buy ISA را ۰.۲۰ درصد کاهش داد.
سپردهگذاران باید حسابهای خود را زیر نظر بگیرند زیرا کاهشهای بیشتری در راه است
در حالی که وامگیرندگان از کاهش نرخ بهره هفته گذشته استقبال کردند، تأثیر آن بر اکثر افراد به کندی احساس خواهد شد. تنها کسانی که وامهای مسکن با نرخ متغیر دارند که نرخ پایه را دنبال میکند، بلافاصله از مزایای آن بهرهمند خواهند شد.
بانک مرکزی انگلستان در آخرین گزارش سیاست پولی خود پیشبینی کرده است که تورم در سپتامبر به اوج ۴ درصدی خواهد رسید. این رقم دو برابر نرخ هدف بانک و کمی بالاتر از پیشبینی ۳.۸ درصدی ماه مه است.
علیرغم اینکه تورم بالاتر از سطح مطلوب قرار دارد که معمولاً مانع از کاهش نرخ بهره میشود، رشد اقتصادی ضعیف بوده و نگرانیها در مورد بازار کار در حال افزایش است. اندرو بیلی، رئیس بانک مرکزی انگلستان، تصمیم به کاهش نرخ بهره را تصمیمی دقیق و حسابشده توصیف کرد.
اسپرینگال به سپردهگذاران توصیه کرد که هوشیار باشند اما هشدار داد که تغییر حساب در این مرحله ممکن است چندان مؤثر نباشد. او گفت: مشتریان ممکن است حساب خود را الآن منتقل کنند، اما به زودی متوجه شوند که ارائهدهنده جدید نیز نرخها را کاهش داده است. برای کسانی که با نرخهای متغیر کار میکنند، بهترین راهکار این است که نرخها را به دقت زیر نظر بگیرند.
میانگین نرخ وام مسکن دو ساله به ۴.۹۹ درصد کاهش یافت و تحلیلگران این لحظه را نقطه عطفی برای صاحبان خانهها دانستند و اشاره کردند که وامدهندگان رقابت شدیدتری را آغاز کردهاند. بانک مرکزی انگلستان از آگوست گذشته پنج بار نرخ بهره را کاهش داده است، اما در آخرین جلسه کمیته سیاست پولی این بانک اجماع چندانی وجود نداشت و مشخص نیست کاهشهای بعدی چه زمانی رخ خواهند داد.
یک سخنگوی Moneyfacts گفت اگرچه نرخهای وام مسکن در واکنش به کاهش نرخ بانک مرکزی در حال حرکت هستند، اما این تغییرات به هیچ وجه چشمگیر نخواهند بود.