آیا سقف سخت ۲۱ میلیون واحدی بیت‌کوین قابل تغییر است؟
تاریخچه تلاش‌ها برای تغییر سقف ۲۱ میلیونی بیت‌کوین
پیشینه فنی و فلسفی
سقف سخت ۲۱ میلیون واحدی بیت‌کوین (Bitcoin’s 21-million hard cap) از مولفه‌های بنیادین در وایت‌پیپر ساتوشی ناکاموتو بود که به عنوان پاداش اقتصادی برای استخراج کنندگان و مکانیزم کنترل تورم طراحی شد. این محدودیت توسط کد پایه (base code) اجرا شده و تغییر آن نیاز به اجماع تقریباً کامل شبکه دارد.
تلاش‌های شاخص برای اصلاح پروتکل
در سال ۲۰۱۷، پیشنهاد افزایش سقف عرضه در انجمن بیت‌کوین تالک (Bitcoin Talk) مطرح شد که با مقاومت شدید جامعه مواجه گردید. مخالفان استدلال می‌کردند که این تغییر ماهیت “طلای دیجیتال” بیت‌کوین را مخدوش می‌کند. پس از آن، فورک‌هایی مانند بیت‌کوین کش (Bitcoin Cash) نیز با حفظ سقف ۲۱ میلیونی ایجاد شدند.
چالش‌های فنی تغییر سقف
تغییر این پارامتر نیاز به هارد فورک (hard fork) دارد که خطر ایجاد دو زنجیره جداگانه را به همراه دارد. از دید فنی، این اصلاح می‌تواند به بی‌ثباتی در الگوریتم اجماع اثبات کار (Proof of Work) و مشکلات امنیتی منجر شود.
دلایل دشواری ایجاد جایگزین برای دارایی برتر
اثر شبکه و نقدینگی
بیت‌کوین از قوی‌ترین اثر شبکه (network effect) در فضای رمزارزها برخوردار است. نقدینگی بالا، پذیرش گسترده و زیرساخت‌های توسعه یافته، جایگزینی برای آن را به چالشی عظیم تبدیل کرده است.
امنیت و غیرمتمرکز بودن
هش ریت (hash rate) بیت‌کوین که از قدرت محاسباتی شبکه نشأت می‌گیرد، امنیت بی‌نظیری ایجاد کرده است. هیچ آلترناتیوی نتوانسته است همان سطح از غیرمتمرکزسازی (decentralization) و مقاومت در برابر سانسور را ارائه دهد.
اعتماد و نام تجاری
بیت‌کوین بیش از یک دهه ” آزمون زمان” (test of time) را پشت سر گذاشته است. این سابقه طولانی اعتماد سرمایه‌گذاران نهادی و خرد را جلب کرده که برای رقبا قابل تکرار نیست.
مشکلات ذاتی در طراحی آلترناتیوها
پروژه‌هایی که سعی در تغییر سقف عرضه داشته‌اند معمولاً با معضل “تریلمای بلاکچین” (Blockchain Trilemma) مواجه شده‌اند: حفظ تعادل بین امنیت، غیرمتمرکزسازی و مقیاس‌پذیری.
جمع‌بندی
سقف ۲۱ میلیونی بیت‌کوین نه تنها یک ویژگی فنی، بلکه سنگ بنای فلسفی آن محسوب می‌شود. تلاش‌ها برای تغییر این پارامتر با موانع فنی، اجتماعی و اقتصادی روبرو شده است. جایگزینی بیت‌کوین نیز به دلیل اثر شبکه، امنیت بی‌نظیر و اعتماد积累 شده عملاً با مانع بزرگی مواجه است. این عوامل در کنار هم، موقعیت بیت‌کوین را به عنوان دارایی برتر در اکوسیستم رمزارزها تثبیت کرده‌اند.